Bạn muốn một lần hòa mình vào không khí rộn ràng của lễ hội truyền thống, được tận mắt chứng kiến những điệu múa xòe uyển chuyển, thưởng thức những làn điệu then ngọt ngào? Vậy thì lễ hội Lồng Tồng của người Tày chính là gợi ý hoàn hảo dành cho bạn. Hãy cùng chúng tôi khám phá những nét văn hóa độc đáo của lễ hội này trong bài viết dưới đây nhé!
Đôi nét về lễ hội Lồng Tồng
Đôi nét về lễ hội Lồng Tồng (Nguồn: MIA.vn)
Lễ hội Lồng Tồng là một trong những lễ hội truyền thống đặc sắc nhất của người Tày, thường được tổ chức vào mùng 10 tháng Giêng âm lịch hàng năm. Đây là dịp để cộng đồng người Tày bày tỏ lòng biết ơn đối với thần linh, cầu mong một năm mới mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu và cuộc sống ấm no hạnh phúc. Trong không khí rộn ràng của lễ hội, người dân cùng nhau tham gia các hoạt động văn hóa, thể thao truyền thống, tạo nên một bức tranh sinh hoạt cộng đồng đầy màu sắc.
Xem thêm: Tìm hiểu về lễ hội cá tôm sông Đà và những hoạt động hấp dẫn
Nguồn gốc và ý nghĩa của lễ hội xuống Lồng Tồng
Nguồn gốc và ý nghĩa của lễ hội xuống Lồng Tồng (Nguồn: Báo dân tộc và phát triển)
Lồng tồng, hay lồng tông, lồng tộng, là một lễ hội quen thuộc đối với đồng bào các dân tộc thiểu số phía Bắc, đặc biệt là người Tày, Nùng và Dao. Từ ngữ này mang ý nghĩa “xuống đồng”, gắn liền với cuộc sống lao động sản xuất của người dân. Từ xa xưa, khi mà cuộc sống của người dân miền núi phụ thuộc rất lớn vào nông nghiệp, lễ hội Lồng tồng đã ra đời và trở thành một nghi lễ quan trọng, thể hiện sự gắn bó mật thiết giữa con người với thiên nhiên, đất trời.
Lễ hội này được tổ chức hàng năm nhằm cầu mong một vụ mùa bội thu, mưa thuận gió hòa, cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Bên cạnh đó, lễ hội Lồng tồng còn là dịp để các thế hệ truyền lại cho nhau những giá trị văn hóa truyền thống, những câu chuyện, những bài hát dân ca gắn liền với cuộc sống lao động sản xuất. Lễ hội không chỉ đơn thuần là một nghi lễ mà còn là một hình thức sinh hoạt văn hóa cộng đồng, góp phần tạo nên bản sắc văn hóa riêng biệt của người Tày.
Những nét độc đáo trong lễ hội Lồng Tồng ở Mai Châu
Lễ hội Lồng Tồng ở Mai Châu không chỉ là một lễ hội truyền thống mà còn là một bức tranh sinh động về văn hóa, phong tục tập quán độc đáo của người Tày. Dưới đây là những nét độc đáo của lễ hội truyền thống này mà bạn không thể bỏ lỡ:
Lễ cúng linh thiêng
Hình ảnh “pú mo” dắt trâu đi cày trong lễ hội Lồng Tồng (Nguồn: Báo Công lý)
Trước khi lễ hội Lồng Tồng chính thức diễn ra, mỗi gia đình người Tày đều chuẩn bị một mâm cỗ thật chu đáo để dâng lên thần linh. Mâm cỗ thường bao gồm gà, thịt lợn, trứng luộc, bánh chưng và bánh chưng Tày. Các mâm lễ được xếp thành hàng ngay ngắn, tạo nên một không gian trang nghiêm và thành kính. Người chủ lễ, thường được gọi là “pú mo”, là người có uy tín trong bản làng, sẽ đảm nhiệm việc khấn vái.
“Pú mo” sẽ dâng lời tạ ơn trời đất, thần linh đã phù hộ cho dân bản một năm qua và cầu xin mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu trong năm mới. Trong khi đó, người dân bản sẽ thắp hương, rót rượu và cùng nhau cầu nguyện. Sau khi dâng lễ xong, "pú mo" sẽ dắt trâu đi cày quanh khu đất canh tác. Hành động này mang ý nghĩa khởi đầu cho một vụ mùa mới, cầu mong đất đai màu mỡ, cây lúa tốt tươi.
Một nghi thức đặc biệt trong lễ cúng là việc “pú mo” vẩy nước ra xung quanh, tượng trưng cho mưa trời ban xuống. Dân bản sẽ xúm lại hứng lấy những giọt nước này, coi đó là một may mắn lớn. Sau khi các nghi lễ được hoàn thành, người dân sẽ cùng nhau phá cỗ, chúc nhau may mắn, sức khỏe.
Các trò chơi dân gian độc đáo
Các cô gái Tày chơi ném còn cùng nhau (Nguồn: Mytour Blog)
Sau khi phần lễ trang nghiêm kết thúc, không khí lễ hội Lồng Tồng trở nên náo nhiệt hơn bao giờ hết với phần hội. Trong đó, trò chơi tung còn là tâm điểm thu hút sự chú ý của mọi người. Đây là trò chơi không chỉ đòi hỏi sức khỏe, sự khéo léo mà còn mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Việc tung trúng hồng tâm được xem là điềm báo may mắn, mùa màng bội thu và là cầu nối để nam nữ thanh niên thể hiện tình cảm. Chính vì vậy, hội tung còn không chỉ là một trò chơi đơn thuần mà còn là dịp để các đôi trai gái tìm hiểu và nên duyên.
Bên cạnh trò chơi tung còn, lễ hội Lồng Tồng còn có nhiều trò chơi dân gian khác vô cùng hấp dẫn như rước cờ, múa sư tử, đi cà kheo, múa rối, chọi gà, đánh đu, múa võ, kéo co, đẩy gậy, bắn nỏ…. Thông qua các trò chơi này, người ta không chỉ được giải trí mà còn thể hiện lòng biết ơn đối với thần linh, cầu mong một năm mới bình an, hạnh phúc. Đồng thời, các trò chơi dân gian còn là dịp để mọi người giao lưu, gắn kết với nhau.
Các tiết mục văn nghệ đặc sắc
Các tiết mục văn nghệ đặc sắc trong lễ hội xuống đồng Lồng Tồng của người Tày (Nguồn: Báo dân tộc và phát triển)
Trong lễ hội Lồng Tồng, không thể thiếu những làn điệu hát then, hát sli, lượn ngọt ngào, sâu lắng. Vào những đêm hội, các chàng trai, cô gái tụ tập lại bên ánh lửa bập bùng, cất lên những câu hát đối đáp, vừa cầu mong một năm mới mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, vừa thể hiện tình cảm, nguyện vọng của mình. Những lời ca tiếng hát ấy không chỉ là lời chúc mừng năm mới mà còn gửi gắm những tâm tư, tình cảm của các chàng trai, cô gái.
Những món ăn đặc trưng của người Tày
Thưởng thức những món ăn đặc trưng của người Tày (Nguồn: Báo dân tộc và phát triển)
Trong lễ hội Lồng Tồng, ẩm thực là một phần không thể thiếu. Bên cạnh những nghi lễ trang trọng, người dân còn có cơ hội thưởng thức những món ăn đặc sản của người Tày. Mâm cỗ cúng thần linh đã trở thành một bữa tiệc thịnh soạn với gà luộc vàng óng, thịt lợn quay thơm lừng, bánh chưng xanh mướt, bánh dày dẻo thơm. Sau hi phần lễ cúng kết thúc, người dân sẽ cùng nhau thưởng thức những món ăn này. Bữa cơm ngày hội không chỉ là dịp để mọi người quây quần bên nhau mà còn là dịp để các cô gái thể hiện tài nấu nướng của mình.
Trang phục rực rỡ của người Tày
Chiêm ngưỡng trang phục rực rỡ của người Tày (Nguồn: Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam)
Trong lễ hội Lồng Tồng, trang phục của người Tày trở nên rực rỡ và đặc sắc hơn bao giờ hết. Màu chàm hoặc màu đen, màu của thiên nhiên, là màu sắc chủ đạo trong trang phục của họ. Áo quần được dệt từ sợi bông tự nhiên, nhuộm màu chàm thủ công, mang đến cảm giác mềm mại, thoáng mát và gần gũi với thiên nhiên. Chất liệu vải thô mộc, màu sắc trầm ấm không chỉ tôn lên vẻ đẹp khỏe khoắn của người dân tộc Tày mà còn thể hiện sự gắn bó mật thiết của họ với cuộc sống lao động.
Phụ nữ Tày thường chít khăn mỏ quạ, một phụ kiện không thể thiếu, tô điểm thêm vẻ đẹp dịu dàng, duyên dáng. Áo năm thân với những đường thêu tinh xảo, cùng với chiếc thắt lưng bằng vải thổ cẩm nhiều màu sắc tạo nên sự hài hòa, cân đối cho bộ trang phục. Bên cạnh đó, các phụ kiện bằng bạc như vòng cổ, vòng tay, vòng chân cũng là điểm nhấn đặc biệt, không chỉ làm đẹp mà còn mang ý nghĩa về sự giàu có, may mắn.
Xem thêm: Thời tiết Hòa Bình: Hướng dẫn chi tiết cho chuyến đi hoàn hảo
Một số điều bạn cần biết khi tham gia lễ hội Lồng Tồng tại Mai Châu
Tham gia lễ hội Lồng Tồng là một trải nghiệm không thể bỏ qua. Tuy nhiên, để chuyến đi được suôn sẻ và ý nghĩa, bạn cần lưu ý một số điều quan trọng sau đây:
- Chuẩn bị kỹ lưỡng các vật dụng cần thiết: Trước khi lên đường, hãy chuẩn bị đầy đủ những vật dụng cần thiết như quần áo thoải mái, giày dép phù hợp để di chuyển trên địa hình đồi núi, mũ, kem chống nắng, thuốc men cá nhân. Đừng quên mang theo máy ảnh để lưu giữ những khoảnh khắc đáng nhớ trong lễ hội.
- Chọn trang phục phù hợp: Để hòa mình vào không khí lễ hội và thể hiện sự tôn trọng với văn hóa địa phương, bạn nên chọn trang phục phù hợp. Nên ưu tiên những bộ quần áo thoải mái, năng động và có phần kín đáo. Nếu có thể, bạn có thể tham khảo và lựa chọn những bộ trang phục truyền thống của người dân tộc Tày để tạo điểm nhấn cho chuyến đi.
- Giữ thái độ lịch sự, tôn trọng: Trong quá trình tham gia lễ hội, hãy giữ thái độ lịch sự, tôn trọng phong tục tập quán của người dân địa phương. Khi tham gia các hoạt động lễ hội, bạn nên tìm hiểu và thực hiện theo hướng dẫn của người dân bản địa. Tránh những hành vi gây ồn ào, mất trật tự hoặc xâm phạm đến không gian riêng tư của người khác.
- Không chụp ảnh bừa bãi: Khi chụp ảnh, bạn nên xin phép người dân trước khi chụp. Tránh chụp ảnh những hình ảnh riêng tư hoặc những hình ảnh có thể làm tổn thương đến danh dự của người khác. Hãy tôn trọng đời sống riêng tư của người dân bản địa.
- Tìm hiểu trước về lễ hội: Trước khi tham gia lễ hội, bạn nên dành thời gian tìm hiểu về lịch sử, ý nghĩa và các hoạt động diễn ra trong lễ hội Lồng Tồng. Việc tìm hiểu trước sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về văn hóa của người Tày và tận hưởng trọn vẹn không khí lễ hội.
Lễ hội Lồng Tồng không chỉ là một dịp để người Tày thể hiện bản sắc văn hóa mà còn là cơ hội tuyệt vời để du khách khám phá vẻ đẹp truyền thống của dân tộc này. Đến với Mai Châu, bạn sẽ được hòa mình vào không khí lễ hội tưng bừng, thưởng thức những món ăn đặc sản và chiêm ngưỡng những điệu múa hát truyền thống. Để có một kỳ nghỉ trọn vẹn, hãy đặt phòng tại Mai Chau Hideaway Lake Resort - nơi bạn sẽ được tận hưởng không gian yên bình, dịch vụ chuyên nghiệp và cơ hội khám phá trọn vẹn vẻ đẹp của Mai Châu. Liên hệ hotline 0987.536.787 hoặc 0963.406.366 để đặt phòng ngay hôm nay.